Pratibha Setu: क्या है UPSC का ‘प्रतिभा सेतु’ पोर्टल? अभ्यर्थियों को कैसे देगा सेकंड चांस? आसान भाषा में समझिए

‘प्रतिभा सेतु’ पोर्टल : UPSC उमेदवारांसाठी नवी संधी

भारतातील UPSC (Union Public Service Commission) ची सिव्हिल सेवा परीक्षा ही देशातील सर्वात कठीण आणि प्रतिष्ठेची परीक्षा मानली जाते.

दरवर्षी लाखो युवक-युवती या परीक्षेची तयारी करतात. मात्र शेवटी निवड यादीत फक्त काही मोजकेच नावे पोहोचतात.

यामुळे अनेकदा अत्यंत योग्य, मेहनती आणि प्रतिभावान उमेदवार करिअरच्या योग्य संधीपासून वंचित राहतात.

हाच अन्याय टाळण्यासाठी UPSC ने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलले असून, याचाच भाग म्हणजे ‘प्रतिभा सेतु’ पोर्टल.

काय आहे ‘प्रतिभा सेतु’ पोर्टल?

‘प्रतिभा सेतु’ चे संपूर्ण नाव आहे –
Professional Resource and Talent Integration – Bridge for Hiring Aspirants.
हे एक डिजिटल पोर्टल आहे,

जिथे UPSC च्या विविध स्पर्धा परीक्षांचे सर्व टप्पे पूर्ण करूनदेखील अंतिम निवड न झालेल्या उमेदवारांचा डेटाबेस तयार करण्यात आला आहे.

म्हणजेच ज्यांनी प्रिलिम्स, मेन्स आणि इंटरव्ह्यू पर्यंतचा प्रवास पूर्ण केला, पण शेवटच्या मेरिट लिस्टमध्ये नाव आले नाही, अशा उमेदवारांना हे पोर्टल आता नवे करिअर संधीचे व्यासपीठ उपलब्ध करून देईल.

कोणत्या उमेदवारांचा समावेश असेल?

या पोर्टलवर खालील UPSC परीक्षांच्या मुलाखत फेरीपर्यंत पोहोचलेल्या उमेदवारांचा डेटा नोंदवला जाईल –

सिव्हिल सेवा परीक्षा (CSE)

भारतीय वन सेवा (IFS)

इंजिनिअरिंग सेवा (ESE)

केंद्रीय सशस्त्र पोलीस बल (CAPF)

संयुक्त संरक्षण सेवा (CDS)

संयुक्त वैद्यकीय सेवा (CMS)

भारतीय आर्थिक व सांख्यिकी सेवा (IES/ISS)

भू-वैज्ञानिक सेवा (CGSE)

कोणाला होणार फायदा?

या पोर्टलवर नोंदवलेली प्रोफाइल्स सरकारी संस्था, सार्वजनिक उपक्रम (PSUs) आणि खासगी कंपन्या पाहू शकतात.

त्याद्वारे उमेदवारांच्या पात्रतेनुसार त्यांना नोकरीची ऑफर दिली जाऊ शकते.

यामुळे UPSC उमेदवारांना फक्त सरकारी सेवांपुरते मर्यादित न राहता, विविध क्षेत्रात करिअर घडवण्याची संधी मिळेल.

गोपनीयतेची खात्री

पोर्टलवर उमेदवारांची माहिती केवळ त्यांच्या संमतीनंतरच शेअर केली जाईल.
यामुळे त्यांच्या डेटाची सुरक्षा आणि गोपनीयतेला पूर्ण प्राधान्य दिले आहे.

नियोक्त्यांसाठी सोपी प्रक्रिया

सरकारी संस्था, पीएसयू व खाजगी कंपन्यांनी या पोर्टलवर नोंदणी करावी लागेल.

सत्यापनानंतर ते उमेदवारांच्या प्रोफाइल्स पाहू शकतील.

त्यानंतर त्यांच्या पात्रतेनुसार रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देता येतील.

पीएम मोदींचा उल्लेख

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 31 ऑगस्ट रोजीच्या ‘मन की बात’ च्या 125 व्या भागात या पोर्टलचा विशेष उल्लेख केला.

त्यांनी म्हटले की, UPSC ही अत्यंत कठीण परीक्षा आहे, ज्यात अनेक हुशार व मेहनती उमेदवार शेवटच्या टप्प्यापर्यंत येऊनही अंतिम यादीत पोहोचत नाहीत. त्यांना पुन्हा परीक्षांची तयारी करण्यासाठी वेळ व पैसा खर्च करावा लागतो.

‘प्रतिभा सेतु’ मुळे हे उमेदवार थेट खासगी कंपन्यांशी व सरकारी विभागांशी जोडले जातील आणि त्यांना नवीन करिअरच्या वाटा उपलब्ध होतील.

का खास आहे ही योजना?

पूर्वी UPSC ने याचसाठी Public Disclosure Scheme (PDS) राबवली होती.
मात्र आता त्याला अधिक आधुनिक, सुरक्षित आणि उपयोगी बनवत ‘प्रतिभा सेतु’ या नव्या स्वरूपात सादर करण्यात आले आहे.

आतापर्यंत या पोर्टलवर 10 हजारांहून अधिक उमेदवारांची माहिती नोंदवली गेली आहे.

मेहनतींसाठी दुसरी संधी

UPSC च्या मते, या उपक्रमामुळे मेहनत घेऊनही थोडक्यात अपयशी ठरलेल्या उमेदवारांना नवा संधीचा पूल मिळेल.
त्यांची ज्ञानसंपदा, कौशल्ये आणि क्षमता आता इतर क्षेत्रांत योग्य रीतीने वापरली जाऊ शकतील.



थोडक्यात, ‘प्रतिभा सेतु पोर्टल’ हा UPSC उमेदवारांसाठी करिअरची दुसरी सुवर्णसंधी आहे, जिथे त्यांच्या प्रतिभेला नवा ओळख व रोजगाराच्या असंख्य शक्यता उपलब्ध होणार आहेत.