राज्यातील सर्व तालुके आणि गावांमध्ये होणार ‘फार्मर कप’ उपक्रमाची अंमलबजावणी –CM मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस

फार्मर कप’ द्वारे १५ हजार शेतकरी उत्पादक गट तयार करण्याचे उद्दीष्ट

राज्यातील प्रत्येक तालुका व गावात राबवला जाणार ‘फार्मर कप’ – मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस

१५ हजार शेतकरी उत्पादक गट स्थापन करण्याचे उद्दिष्ट

मुंबई, दि. 5 सप्टेंबर :
शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे आणि कृषी क्षेत्रात सामूहिकीकरणाला चालना देण्यासाठी राज्य शासन व पाणी फाउंडेशनच्या संयुक्त विद्यमाने ‘फार्मर कप’ उपक्रम राज्यातील सर्व तालुके आणि गावांमध्ये राबविण्यात येणार आहे.

या उपक्रमाअंतर्गत २०२६-२७ या वर्षात १५ हजार शेतकरी उत्पादक गट स्थापन करण्याचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले आहे, अशी माहिती मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी दिली.

मुख्यमंत्र्यांनी सांगितले की, शेतीत नाविन्यपूर्ण तंत्रज्ञानाचा वापर, शेतमालाला बाजारपेठ उपलब्ध करून देणे, उत्पादकता वाढवणे आणि शेतकऱ्यांचे जीवनमान उंचावणे या दृष्टीने शासन सातत्याने प्रयत्नशील आहे.

२३ मार्च २०२५ रोजी पाणी फाउंडेशनच्या वार्षिक कार्यक्रमात “सत्यमेव जयते फार्मर कप” ची घोषणा करण्यात आली होती. आता हा उपक्रम शासनाच्या थेट सहकार्याने व्यापक स्वरूपात राबवला जाणार आहे.




महिला सक्षमीकरणालाही चालना

पाणी फाउंडेशनने २०२१ पासून सुरू केलेल्या ‘फार्मर कप’मुळे आतापर्यंत ५० हजार शेतकरी गट संघटित झाले असून त्यापैकी जवळपास अर्धे गट महिला शेतकऱ्यांचे आहेत.

त्यामुळे हा उपक्रम महिला सक्षमीकरणासाठीही प्रभावी व्यासपीठ ठरत आहे. सध्या तो ४६ तालुक्यांमध्ये राबविला जात असून शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात लक्षणीय वाढ झाल्याचे दिसून आले आहे.




आमीर खान यांचे मत

“शासनाच्या भागीदारीमुळे पाणी फाउंडेशनला प्रत्येक शेतकऱ्यापर्यंत पोहोचण्याची संधी मिळणार आहे. ज्ञान, प्रशिक्षण व सामूहिकीकरणाच्या आधारे आम्ही शेतकरी कुटुंबांचे उत्पन्न वाढवू.

‘फार्मर कप’ ला लोकचळवळ बनवून शेतकऱ्यांचे जीवनमान उंचावण्यासाठी आम्ही कटिबद्ध आहोत,” असे पाणी फाउंडेशनचे संस्थापक आमीर खान यांनी सांगितले.




उच्चस्तरीय समितीची स्थापना

या उपक्रमाच्या प्रभावी अंमलबजावणीसाठी कृषी विभागाचे प्रधान सचिव विकास चंद्र रस्तोगी यांच्या अध्यक्षतेखाली उच्चस्तरीय समिती स्थापन करण्यात आली आहे.

या समितीत ग्रामविकास विभागाचे प्रधान सचिव एकनाथ डवले, पाणी फाउंडेशनचे आमीर खान, एटीई चंद्रा फाउंडेशनचे अमित चंद्रा, परिमल सिंह, निलेश सागर, सत्यजित भटकळ,

डॉ. शरद गडाख, विलास शिंदे, डॉ. आनंद बंग, प्रिया खान व किरण राव यांचा समावेश आहे. ही समिती तीन महिन्यांत पहिला कृती अहवाल सादर करेल.




समितीच्या प्रमुख जबाबदाऱ्या

राज्यातील प्रत्येक गावात ‘फार्मर कप’चा विस्तारासाठी कार्ययोजना तयार करणे

शेतकऱ्यांना सामूहिक शेती व FPO मध्ये सामील होण्यासाठी सोपी पद्धती विकसित करणे

शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी उद्योगांमध्ये मूल्यवर्धनास चालना देणे

हवामानानुसार शेती पद्धती, सेंद्रिय व नैसर्गिक शेतीचा प्रसार

सर्व शासकीय यंत्रणांमध्ये समन्वय व जबाबदाऱ्या निश्चित करणे

अंमलबजावणीसाठी वेळापत्रक आखणे आणि प्रशिक्षण व्यवस्था उभारणे





गटशेतीमुळे दुप्पट नफा

“सन २०२२ पासून ‘फार्मर कप’च्या माध्यमातून अल्पभूधारक व महिला शेतकरी सक्षम होत आहेत. गटशेतीमुळे प्रति एकर लागवड खर्चात २० टक्के बचत आणि नफ्यात जवळपास १०० टक्के वाढ अपेक्षित आहे.

राज्यातील प्रत्येक शेतकरी या संधीचा लाभ घ्यावा,” असे पाणी फाउंडेशनचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी सत्यजित भटकळ यांनी सांगितले.



हा उपक्रम केवळ शेतीला चालना देणार नाही तर शेतकऱ्यांना आत्मनिर्भर करण्याच्या दिशेने महत्वाचे पाऊल ठरणार आहे.



FAQs – ‘फार्मर कप’ उपक्रमाबद्दल

प्रश्न 1. ‘फार्मर कप’ म्हणजे काय?

हा शेतकऱ्यांना एकत्र आणून गटशेती व सामूहिक उत्पादक गट (FPOs) तयार करण्याचा उपक्रम आहे.

प्रश्न 2. हा उपक्रम कोण राबवत आहे?

राज्य शासन व पाणी फाउंडेशन यांच्या संयुक्त विद्यमाने हा उपक्रम राबवला जात आहे.

प्रश्न 3. या उपक्रमाचे मुख्य उद्दिष्ट काय आहे?

राज्यात १५ हजार शेतकरी उत्पादक गट तयार करून शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे.

प्रश्न 4. ‘फार्मर कप’ची घोषणा कधी झाली?

२३ मार्च २०२५ रोजी पाणी फाउंडेशनच्या वार्षिक कार्यक्रमात ही घोषणा झाली.

प्रश्न 5. आतापर्यंत किती शेतकरी या उपक्रमाशी जोडले गेले आहेत?

२०२१ पासून आतापर्यंत ५० हजारांहून अधिक शेतकरी गट तयार झाले आहेत.

प्रश्न 6. महिला शेतकऱ्यांचा सहभाग किती आहे?

सुमारे अर्धे शेतकरी गट हे महिला शेतकऱ्यांचे आहेत.

प्रश्न 7. गटशेतीचे शेतकऱ्यांना काय फायदे आहेत?

प्रति एकर लागवड खर्चात सुमारे २०% बचत आणि नफ्यात जवळपास १००% वाढ होऊ शकते.

प्रश्न 8. या उपक्रमासाठी समिती स्थापन केली आहे का?

होय, कृषी विभागाचे प्रधान सचिव यांच्या अध्यक्षतेखाली उच्चस्तरीय समिती स्थापन केली आहे.

प्रश्न 9. या समितीची मुख्य जबाबदारी काय आहे?

प्रत्येक गावात उपक्रमाचा विस्तार, प्रशिक्षण, समन्वय आणि कार्ययोजना तयार करणे.

प्रश्न 10. शेतकऱ्यांना या उपक्रमामुळे कसा फायदा होणार आहे?

उत्पन्न व उत्पादकता वाढणार, बाजारपेठ मिळणार, तंत्रज्ञानाचा वापर होणार आणि जीवनमान उंचावणार.